Landschapslijn, een opdracht voor de IVN cursus.

12 februari 2014

Melick-herkenbosch-het Broek 

Het is vandaag een mooie dag. Prachtig weer om in de buitenlucht te zijn.

Veel beter weer dan afgelopen vrijdag. Toen hadden wij, Joke Joost en ik, afgesproken om te werken aan onze opdracht voor de IVN natuurgidsencursus. We hebben het verzet naar vandaag vanwege het slechte natte en winderige weer van die dag.

Maar goed ook! Vandaag schijnt het zonnetje. Er staat wel een frisse wind.

We hebben afgesproken bij de molen en wel de standerdmolen  Prins Bernard in Melick aan de waterschei. Het is een graanmolen waar door vrijwilligers graan gemalen wordt. Toen wij er waren hadden we het geluk dat hij draaide. Opvallend was dat er nauwelijks doek op zat, maar door de harde wind draaide hij toch flink.

Wij nemen wat te drinken in het restaurantje "De Meuleberg" dat ernaast ligt. Ondertussen bespreken we wat ons te doen staat en bekijken we de kaarten die Joost meegebracht heeft. Hij heeft de plek uitgezocht. Ook heeft hij een grondboor kunnen lenen van iemand. Heel fijn, want het nemen van grondmonsters is een van de opdrachten.

Na de koffie rijden we van de molen door het dorpje Herkenbosch naar het gebiedje “Het Broek” dat vlakbij ligt aan het riviertje de Roer. Daar aangekomen verkennen we eerst het gebied. Er valt veel te ontdekken.  En het leuke is dat we met z’n drietjes veel meer zien dan we ieder voor zich zouden doen. Ook weten we samen meer en vullen we elkaar aan.

De taakverdeling lijkt heel natuurlijk te gaan.

Zo maak ik zelf de aantekeningen in mijn notitieboekje van alles wat we zien, om daarmee dit verslag te kunnen schrijven. Joost heeft verschillende plattegronden van het gebied bij zich. En Joke ziet erg veel plantjes en heeft ook al een en ander opgezocht op het internet.

Gelijk zichtbaar, is een licht glooiend landschap waar een smal riviertje door meandert. Sappige grasweides begrensd door bomenrijen van populieren, essen en er staan enkele eikenbomen. De wilgen zijn niet alleen geknot, maar is ook heel wat omgehakt. En niet alleen wilgen, iets verderop ontdekken we dat er een viertal populieren ook het lootje heeft moeten leggen. Een behoorlijke kaalslag. Ik vraag me af wat de reden daarvoor is….

Tussen de bomen en langs het water groeien struiken als de braam. Ook zien we biezen en pitrust groeien. De resten van de afgelopen zomer zijn zichtbaar als vergrauwde en verdorde plantenresten. Het is lastig te achterhalen om welke planten het hier precies gaat, zelfs de hulp van onze herboriste Joke, kon iet alle vraagtekens wegnemen.

 

Fauna;

In het water zien we  vallen liggen voor beverratten en muskusratten.

Rattenvallen voor de muskusrat en beverratten. Iets verderop staat een informatiebord met de afbeeldingen van de knaagdieren in het Roerdal erop.  Op mijn telefoon zoek ik nog de bisamrat op, dat blijkt de muskusrat te zijn. We lezen dan ook dat deze dieren tot de familie van de woelmuizen hoort. Grappig he? Ik wist het niet.

We volgen het water. Er is een stilgelegen arm, waar een soort strandje ontstaan is. Het is fijne zand met kiezel.

Een gedeelte van het toestromend water is erg verontreinigd. We vinden iets dat lijkt op purschuim, en alles in het water zit onder een laag van oranjekleurig schuim.

In de wei verderop zien we een kudde schapen lopen. Wanneer we net onderweg zijn, komt er een auto aangereden die midden op het grasland stopt. Het blijkt de herder te zijn met een hulpje en twee border collies. We besluiten er even naar toe te lopen en maken een praatje met de herder. Hij verteld graag over zijn kudde, de honden en de nieuwe lammertjes. Hij houdt er eentje van op de arm. Het kleine ding met superzachte wol, is pas een paar uurtjes oud. Zomaar in de wei geboren. Zo vertederend! De kudde wordt in toom gehouden door de twee border collies. Een van deze harde werkers is al dik 8 jaar oud, maar werkt zich helemaal uit de naad! Thuis of in de auto blijven is voor hem een straf. Sommige schapen hebben problemen met de hoeven. Het heeft nogal geregend de laatste tijd, waardoor de grond erg vochtig is. Enkele staan wat wankel op hun poten.

In het weiland zien we veel molshopen, waarvan er eentje gigantisch groot is. Wel 6-7x zo graat dan de andere molshopen. Het zou hier wel eens heel goed om een echte molskraamkamer kunnen gaan. Joke heeft dit uitgezocht.

Overal zien we ook kleine torentjes van zand, gemaakt door wormen. Verder getuigen

keutels van hazen, konijnen, schapen en koeien van het dierlijk leven op dit stukje land. Ook uitwerpselen van honden komen we tegen.

Waneer we de bomen langs het water bekijken, zien we een rode verkleuring op de bast. Ook de grond verderop is rood verkleurd. Waarschijnlijk is het water behoorlijk ijzerhoudend. in het zand zien we sporen van watervogels en hondenpoten.

Tussen het gras en de kleine brandnetels zien we iets wat we niet kunnen thuisbrengen. Het lijkt op vergaan gras of haren…. We nemen er iets van mee om het later uit te zoeken.

Verder zien we elfenbankjes op stervend hout, mossen en kostmossen, veldkers, hondsdraf, zuring, brandnetels, (kruipende) boterbloem, muur in bloei, en

Braam, biezen, pitrust, rietsoorten. De katjes lopen uit, staan al in bloei en kondigen de

aankomende lente aan, net als de bloeiende paardenbloem.

Ook vinden we een stukje schors, mos en een schijf van een omgezaagde populier. Dit zullen we tijdens de presentatie gebruiken.

In de lucht zien we Aalscholvers en ganzen vliegen. Waarschijnlijk al op zoek naar een slaapplek. Verder zien we een ijsvogel bij een stijl stukje oever, en horen we aan de overkant het water verschillende vogels hun lied zingen. Hieronder ook de koolmees en merel.

Tijdens deze ontdekkingsreis is de zon al een stuk lager aan de hemel gaan staan. De neus wordt koud door de toegenomen wind, die toch wel wat frisjes is. Maar lang zullen we het niet koud hebben. We besluiten n.l. om in de lijn van de hoogspanningsdraden die over het land hangen de grondboringen uit te voeren, dat is makkelijk op de kaart weer terug te vinden. Van de fysieke inspanning krijgen we het snel lekker warm.

De eerste boring nemen we vlak bij het water. De grond die we hier boren, bestaat vooral uit klei grond. Vaste vochtige plakkende klei. Na zo’n 50cm komen er keizelstenen in voor. Eerst grote grove, en daarna steeds fijner. Nog dieper verkleurd de grond van het donkerbruin naar wat okerachtige lichter bruin.

De tweede boring laat een nog gelijkmatigere grondsoort zien. In de bovenlaag zitten enkele plantenresten. Hier is de klei nog plakkeriger en we hebben het ideee dat we er zo mee zouden kunnen boetseren. 

De derde boring is het zwaarst, vooral in het begin. Het is tussen het riet, vlak bij de roer.

Hier zitten eerst veel plantenresten in het water, waardoor het boren erg zwaar gaat. Daarna weer die dikke kleilaag. Wat dieper veranderd de bodem en het zandgehalte neemt toe.

Natuurlijk gooien we de gemaakte gaten weer netjes dicht.

Vlak voor we bij het pad komen waar we zijn begonnen, komen we bij een kleine stuw dat tevens een bruggetje vormt.

We wisselen elkaar af met boren. Er ontstaat een fijne samenwerking en goede sfeer. Leuk om zo deze middag te besteden. En wat is er enorm veel te leren en te zien.

Het was nog een hele klus voor Joost om de schijf populieren hout mee te nemen. Zwaar en een lompe vorm, maar we hebben hem.

Wat een middag!

Tot slot wil ik met jullie graag het foto album delen van Jos. Hij heeft [prachtige foto’s gemaakt. Ook Joke maakte foto’s.

Nog meer informatie over het Roerdal; www.eifelnatur.de

De kaarten die Joost had gevonden wil ik graag delen als afbeelding;

Samenvatting

Landschapselementen;

Water, riviertje de Roer, vennetje

Weiland, akkers, bomen

Grote boerderij

Klein kasteeltje/landhuis.

Afrastering d.m.v. struikgewas, bomen en draad.

Fauna; Beverratten, muskusratten, schapen, mollen, hazen.

Flora;

Elfenbankjes op stervend hout, mossen en kostmossen

Veldkers, hondsdraf, zuring, brandnetels, (kruipende) boterbloem, muur in bloei, en

Braam, biezen, pitrust, rietsoorten,

Bomen; eik, es en populier.

Waterplanten

tot hier het verslag voor de IVN. 

_________________________

Na dit avontuur in de Meulenberg gegeten met Joost en gezellig zitten babbelen. De juffrouw wilde eigenlijk net gaan sluiten, maar heeft toch nog voor ons gekookt. Ja, we waren de enige twee gasten. Van daaruit een dansavondje in Eindhoven. Al met al een prachtige dag!