12 februari 2014
Melick-herkenbosch-het Broek
Het is vandaag een mooie dag. Prachtig weer om in de
buitenlucht te zijn.
Veel beter weer dan afgelopen vrijdag. Toen hadden wij, Joke
Joost en ik, afgesproken om te werken aan onze opdracht voor de IVN
natuurgidsencursus. We hebben het verzet naar vandaag vanwege het slechte natte
en winderige weer van die dag.
Maar goed ook! Vandaag schijnt het zonnetje. Er staat wel
een frisse wind.
We hebben afgesproken bij de molen en wel de
standerdmolen Prins Bernard in
Melick aan de waterschei. Het is een graanmolen waar door vrijwilligers
graan gemalen wordt. Toen wij er waren hadden we het geluk dat hij draaide.
Opvallend was dat er nauwelijks doek op zat, maar door de harde wind draaide
hij toch flink.
Wij nemen wat te drinken in het restaurantje "De Meuleberg" dat ernaast
ligt. Ondertussen bespreken we wat ons te doen staat en bekijken we de kaarten die Joost meegebracht heeft. Hij heeft de plek
uitgezocht. Ook heeft hij een grondboor kunnen lenen van iemand. Heel fijn,
want het nemen van grondmonsters is een van de opdrachten.
Na de koffie rijden we van de molen door het dorpje Herkenbosch
naar het gebiedje “Het Broek” dat vlakbij ligt aan het riviertje de Roer. Daar aangekomen
verkennen we eerst het gebied. Er valt veel te ontdekken. En het leuke is dat we met z’n drietjes
veel meer zien dan we ieder voor zich zouden doen. Ook weten we samen meer en
vullen we elkaar aan.
De taakverdeling lijkt heel natuurlijk te gaan.
Zo maak ik zelf de aantekeningen in mijn notitieboekje van
alles wat we zien, om daarmee dit verslag te kunnen schrijven. Joost heeft
verschillende plattegronden van het gebied bij zich. En Joke ziet erg veel
plantjes en heeft ook al een en ander opgezocht op het internet.
Gelijk zichtbaar, is een licht glooiend landschap waar een
smal riviertje door meandert. Sappige grasweides begrensd door bomenrijen van
populieren, essen en er staan enkele eikenbomen. De wilgen zijn niet alleen
geknot, maar is ook heel wat omgehakt. En niet alleen wilgen, iets verderop
ontdekken we dat er een viertal populieren ook het lootje heeft moeten leggen.
Een behoorlijke kaalslag. Ik vraag me af wat de reden daarvoor is….
Tussen de bomen en langs het water groeien struiken als de
braam. Ook zien we biezen en pitrust groeien. De resten van de afgelopen zomer
zijn zichtbaar als vergrauwde en verdorde plantenresten. Het is lastig te
achterhalen om welke planten het hier precies gaat, zelfs de hulp van onze
herboriste Joke, kon iet alle vraagtekens wegnemen.
Fauna;
In het water zien we
vallen liggen voor beverratten en muskusratten.
Rattenvallen voor de muskusrat en beverratten. Iets verderop
staat een informatiebord met de afbeeldingen van de knaagdieren in het Roerdal
erop. Op mijn telefoon zoek ik nog
de bisamrat op, dat blijkt de muskusrat te zijn. We lezen dan ook dat deze
dieren tot de familie van de woelmuizen hoort. Grappig he? Ik wist het niet.
We volgen het water. Er is een stilgelegen arm, waar een
soort strandje ontstaan is. Het is fijne zand met kiezel.
Een gedeelte van het toestromend water is erg verontreinigd.
We vinden iets dat lijkt op purschuim, en alles in het water zit onder een laag
van oranjekleurig schuim.
In de wei verderop zien we een kudde schapen lopen.
Wanneer we net onderweg zijn, komt er een auto aangereden die midden op het
grasland stopt. Het blijkt de herder te zijn met een hulpje en twee border
collies. We besluiten er even naar toe te lopen en maken een praatje met de
herder. Hij verteld graag over zijn kudde, de honden en de nieuwe lammertjes.
Hij houdt er eentje van op de arm. Het kleine ding met superzachte wol, is pas
een paar uurtjes oud. Zomaar in de wei geboren. Zo vertederend! De kudde wordt
in toom gehouden door de twee border collies. Een van deze harde werkers is al
dik 8 jaar oud, maar werkt zich helemaal uit de naad! Thuis of in de auto
blijven is voor hem een straf. Sommige schapen hebben problemen met de hoeven.
Het heeft nogal geregend de laatste tijd, waardoor de grond erg vochtig is.
Enkele staan wat wankel op hun poten.
In het weiland zien we veel molshopen, waarvan er eentje
gigantisch groot is. Wel 6-7x zo graat dan de andere molshopen. Het zou hier
wel eens heel goed om een echte molskraamkamer kunnen gaan. Joke heeft dit
uitgezocht.
Overal zien we ook kleine torentjes van zand, gemaakt door
wormen. Verder getuigen
keutels van hazen, konijnen, schapen en koeien van het
dierlijk leven op dit stukje land. Ook uitwerpselen van honden komen we tegen.
Waneer we de bomen langs het water bekijken, zien we een
rode verkleuring op de bast. Ook de grond verderop is rood verkleurd.
Waarschijnlijk is het water behoorlijk ijzerhoudend. in het zand zien we sporen
van watervogels en hondenpoten.
Tussen het gras en de kleine brandnetels zien we iets wat we
niet kunnen thuisbrengen. Het lijkt op vergaan gras of haren…. We nemen er iets
van mee om het later uit te zoeken.
Verder zien we elfenbankjes op stervend hout, mossen en
kostmossen, veldkers, hondsdraf, zuring, brandnetels, (kruipende) boterbloem,
muur in bloei, en
Braam, biezen, pitrust, rietsoorten. De katjes lopen uit,
staan al in bloei en kondigen de
aankomende lente aan, net als de bloeiende paardenbloem.
Ook vinden we een stukje schors, mos en een schijf van een
omgezaagde populier. Dit zullen we tijdens de presentatie gebruiken.
In de lucht zien we Aalscholvers en ganzen vliegen.
Waarschijnlijk al op zoek naar een slaapplek. Verder zien we een ijsvogel bij
een stijl stukje oever, en horen we aan de overkant het water verschillende
vogels hun lied zingen. Hieronder ook de koolmees en merel.
Tijdens deze ontdekkingsreis is de zon al een stuk lager aan
de hemel gaan staan. De neus wordt koud door de toegenomen wind, die toch wel
wat frisjes is. Maar lang zullen we het niet koud hebben. We besluiten n.l. om
in de lijn van de hoogspanningsdraden die over het land hangen de grondboringen
uit te voeren, dat is makkelijk op de kaart weer terug te vinden. Van de
fysieke inspanning krijgen we het snel lekker warm.
De eerste boring nemen we vlak bij het water. De grond die we
hier boren, bestaat vooral uit klei grond. Vaste vochtige plakkende klei. Na
zo’n 50cm komen er keizelstenen in voor. Eerst grote grove, en daarna steeds
fijner. Nog dieper verkleurd de grond van het donkerbruin naar wat okerachtige
lichter bruin.
De tweede boring laat een nog gelijkmatigere grondsoort zien.
In de bovenlaag zitten enkele plantenresten. Hier is de klei nog plakkeriger en
we hebben het ideee dat we er zo mee zouden kunnen boetseren.
De derde boring is het zwaarst, vooral in het begin. Het is
tussen het riet, vlak bij de roer.
Hier zitten eerst veel plantenresten in het water, waardoor
het boren erg zwaar gaat. Daarna weer die dikke kleilaag. Wat dieper veranderd
de bodem en het zandgehalte neemt toe.
Natuurlijk gooien we de gemaakte gaten weer netjes dicht.
Vlak voor we bij het pad komen waar we zijn begonnen, komen
we bij een kleine stuw dat tevens een bruggetje vormt.
We wisselen elkaar af met boren. Er ontstaat een fijne
samenwerking en goede sfeer. Leuk om zo deze middag te besteden. En wat is er
enorm veel te leren en te zien.
Het was nog een hele klus voor Joost om de schijf populieren
hout mee te nemen. Zwaar en een lompe vorm, maar we hebben hem.
Wat een middag!
Tot slot wil ik met jullie graag het foto album
delen van Jos. Hij heeft [prachtige foto’s gemaakt. Ook Joke maakte foto’s.
Nog meer informatie over het Roerdal; www.eifelnatur.de
De kaarten die Joost had gevonden wil ik graag delen als
afbeelding;
Samenvatting
Landschapselementen;
Water, riviertje de Roer, vennetje
Weiland, akkers, bomen
Grote boerderij
Klein kasteeltje/landhuis.
Afrastering d.m.v. struikgewas, bomen en draad.
Fauna; Beverratten, muskusratten, schapen, mollen, hazen.
Flora;
Elfenbankjes op stervend hout, mossen en kostmossen
Veldkers, hondsdraf, zuring, brandnetels, (kruipende)
boterbloem, muur in bloei, en
Braam, biezen, pitrust, rietsoorten,
Bomen; eik, es en populier.
Waterplanten
tot hier het verslag voor de IVN.
_________________________
Na dit avontuur in de Meulenberg gegeten met Joost en gezellig zitten babbelen. De juffrouw wilde eigenlijk net gaan sluiten, maar heeft toch nog voor ons gekookt. Ja, we waren de enige twee gasten. Van daaruit een dansavondje in Eindhoven. Al met al een prachtige dag!
